Jaren geleden kwam Jan de eerste keer de gespreksruimte binnen: bruisend van energie, een gedreven persoonlijkheid met passie voor de goede dingen van het leven, voor God, de mensen om zich heen, de kerk en zijn gezin. Hij wilde het goed doen en liep tegen een aantal dingen aan. Nu, vijf jaar later, zie ik hem opnieuw. Er is veel veranderd in zijn leven. Hij komt binnen, ploft in de stoel met een gepijnigde uitdrukking op zijn gezicht. Hij is op…
Komende jaren verwacht men dat één op vier werknemers een tijd arbeidsonbekwaam zal zijn door een of andere vorm van burn-out. Maar ondanks de vele publicaties is er nog geen specifiek wetenschappelijk therapeutisch model voor de begeleiding van mensen met een burn-out. Marina De Joode schrijft daarom dit artikel vanuit haar persoonlijke praktijkervaring als therapeut.
Het beste van zichzelf heeft Jan gegeven, op zijn werk, in de kerk, in zijn gezin… en nu zegt zijn lichaam stop. Twee weken geleden stond zijn leven plotseling stil. Tijdens het werk had hij een complete black out: wat in zijn hoofd zat en wat hij wilde zeggen of doen, het was weg, compleet weg. Alles was hem teveel. Hij was doodmoe! Nu doen de geluiden om hem heen, fel licht en de drukte van mensen hem in elkaar krimpen. Het is allemaal ondraaglijk en ondoenbaar geworden. Alles vermoeit hem uitermate en hij was al zo moe.
Terwijl ik tegenover Jan zit, merk ik hoe diep dit me raakt. Ik denk aan Jan en al de andere vrouwen en mannen van de afgelopen maanden, fijne christenen met burn-out klachten. In stilte vraag ik me af: “Wat is dit toch? Is of wordt dit nu de ziekte van deze tijd?! Moeten we in deze prestatie- en mediagerichte maatschappij niet opnieuw ‘leren om te leven’?” Ik voel me verdrietig en onder de indruk als ik denk aan al die sterke bomen die zich geveld weten.
Er is ook een Bijbels voorbeeld van een naderende burn-out: in Exodus 18:13-23. Mozes. Zijn schoonvader Jetro grijpt in….
Het treft me dat het bij burn-out een voor een over sterke mensen gaat. Vrouwen en mannen met een (vaak te) groot verantwoordelijkheidsbesef. Zij die hun totale inzet graag geven en dat op alle vlakken van hun leven. Het zijn zeer gedreven en gemotiveerde personen. Voor zichzelf leggen ze de lat heel hoog. Ze zullen presteren daar waar de situatie het nodig heeft of waar men dit van hun vraagt of waar ze voelen dat dit van hen verwacht wordt. Hun liefde voor God is heel mooi en heel toegewijd. Geen inspanning is hun teveel!
Jan is zo iemand. Er was zoveel gebeurd de laatste jaren, waardoor hij in verschillende periodes extreem onder stress had gestaan. Hij had hierdoor geen tijd meer gemaakt voor wat hij graag deed. Hij was gestopt met joggen. Met zijn vrienden gaan vissen, met zijn vrouw een avondje een leuk filmpje meepikken… het zat er niet meer in. Hij kon niet meer echt ontspannen. Lekker eens niks meer doen.. het was een eeuwigheid geleden.
Verschillende persoonlijkheidskenmerken in combinatie met een aantal omgevingsfactoren maken dat iemand gevoeliger is voor een burn-out…